موکوپات:راهنمای کامل برای تهیه قهوه ایتالیایی با این دستگاه سنتی

موکاپات چیست و چگونه کار می‌کند؟

موکاپات  (Moka pot) که با نام‌هایی مانند قهوه‌ساز روگازی، موکا اکسپرس یا اسپرسوساز خانگی نیز شناخته می‌شود، یک قهوه ساز برقی یا روی فر(دستی) است که با عبور آب داغ به وسیله فشار بخار از طریق قهوه آسیاب شده قهوه تهیه میکند و یکی از محبوب‌ترین ابزارها برای تهیه قهوه غلیظ به سبک اسپرسو در خانه است. این وسیله ساده، با طراحی کلاسیک و عملکرد مکانیکی، توانسته دل بسیاری از علاقه‌مندان قهوه را به‌دست آورد.

قهوه‌ساز موکاپات

این قهوه‌ساز به نام شهر موکا در یمن نامگذاری شده است و در سال ۱۹۳۳ توسط مهندس ایتالیایی لوئیجی دی پونتی اختراع شد  که حق اختراع را به آلفونسو بیالتی، یک فروشنده آلومینیوم فروخت. این قهوه‌ساز به سرعت یکی از عناصر اساسی فرهنگ ایتالیا شد. شرکت Bialetti همچنان مدل اصلی را تحت عنوان تجاری "Moka Express" تولید می‌کند و به سرعت به یکی از نمادهای فرهنگ قهوه‌نوشی در اروپا و سپس در سراسر جهان تبدیل شد.

قهوه‌ساز موکاپات از ایتالیا شروع شده و امروزه بیشتر در اروپا و آمریکای لاتین استفاده می‌شود. طراحی آن به یک طرح نمادین تبدیل شده است و در موزه‌های هنر و طراحی صنعتی مدرن از جمله موزه Wolfsonian-FIU، موزه طراحی ملی Cooper–Hewitt، موزه طراحی، موزه علم لندن، موزه اسمیتسونیان و موزه هنر مدرن نمایش داده می‌شود. قهوه‌سازهای موکا در اندازه‌های مختلف و با ظرفیت تهیه یک تا هجده سرویس ۵۰ میلی‌لیتری (۲ انچ فلزی آمریکایی) عرضه می‌شوند. طراحی اصلی و بسیاری از مدل‌های فعلی از آلومینیوم با دستگیره‌های بکلیت ساخته می‌شوند.

پس از جنگ جهانی دوم، قهوه‌ساز موکاپات ایتالیایی در سراسر جنوب اروپا گسترش یافت و به روش استاندارد تهیه قهوه در منزل تبدیل شد. این قهوه‌ساز محبوبیت زیادی پیدا کرد و تولیدکنندگان غیرایتالیایی در جنوب اروپا شروع به تولید نسخه‌های مشابه یا طراحی‌های جدید الهام‌گرفته از طراحی ایتالیایی اصلی کردند.

در استرالیا، قهوه‌ساز موکاپات به طور سنتی توسط مهاجران ایتالیایی استفاده می‌شد تا سال ۲۰۰۰، در خانه‌های بسیاری از استرالیایی‌ها محبوب شد. امروزه در ساعت صبح، استرالیایی‌ها قهوه را در لیوانی ریخته و با آب جوش یا شیر گرم میل می‌کنند.
قهوه‌سازهای موکاپات به طور معمول از آلومینیوم ساخته می‌شوند. این مواد مناسب برای انتقال حرارت به خوبی هستند و به دلیل وزن سبک و هزینه نسبتاً کم، محبوبیت زیادی در بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان دارند. همچنین، قهوه‌سازهای موکاپات از آلومینیوم به دلیل مقاومت خوب در برابر خوردگی و انعطاف‌پذیری بالا در فرم‌دهی استفاده می‌کنند.

بعضی از طراحی‌ها، قسمت بالایی قهوه‌ساز را از جنس شیشه مقاوم در برابر حرارت تهیه می‌کنند. این طرح‌ها به کاربر امکان مشاهده فرآیند تهیه قهوه را می‌دهند و جذابیت بصری خاصی دارند. همچنین، برخی از قهوه‌سازهای موکاپات از جنس استیل ضد زنگ و آلیاژهای دیگر تهیه می‌شوند که از مزایای مختلفی مانند مقاومت بیشتر در برابر خوردگی برخوردارند.
به طور کلی، قهوه‌سازهای موکاپات با طراحی‌ها و مواد مختلفی در بازار موجود هستند، اما آلومینیوم بیشترین رواج را دارد و استفاده از آن در ایجاد طعم و کیفیت خاص قهوه  تأثیر زیادی دارد.
قهوه‌سازهای موکاپات بر روی شعله یا اجاق برقی استفاده می‌شوند. قهوه‌سازهای استیل ضد زنگ قابل استفاده با اجاقهای القایی هستند، اما قهوه‌سازهای آلومینیوم قابل استفاده با اجاقهای القایی نیستند.

بین سال‌های 2001 تا 2009، تعدادی مقاله فیزیک در مورد فرآیند تهیه قهوه در قهوه‌ساز موکاپات با استفاده از قانون گاز ایده‌آل و قوانین درسی استوانه‌ای نوشته شدند. این فرآیند بر اساس فشار بخاری که به وسیله گرم کردن آب ایجاد می‌شود و آب را از طریق قهوه‌ساز به سمت زمینه قهوه می‌برد و سپس قهوه تهیه شده را به بخش بالایی قهوه‌ساز منتقل می‌کند، توضیح داده شد.

یک مهره لاستیکی میان قسمت‌های قهوه‌ساز به تنگی محکمی را فراهم می‌کند و یک سوپاپ ایمنی از بیش از فشار دادن جلوگیری می‌کند.

این وسیله از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. مخزن پایینی: برای آب سرد  - A

2. سبد قهوه (فیلتر میانی): برای ریختن پودر قهوه آسیاب‌شده  - B

3.  مخزن بالایی: محل جمع‌آوری قهوه دم‌کشیده  -C

محفظه زیرین دربرگیرنده آب (A) وقتی آب گرم شد،بخار با فشار آب را از طریق توری وسط موکاپات که قهوه داخل آن می باشد،عبور میدهد, (B) محفظه بالایی (C).  

وقتی موکاپات را روی شعله می‌گذارید، بخار حاصل از جوشیدن آب در مخزن پایینی، باعث فشار به آب شده و آن را از میان پودر قهوه عبور داده و قهوه را به مخزن بالایی می‌رساند. نتیجه این فرآیند، یک فنجان قهوه غلیظ و خوش‌عطر است.

تهیه قهوه

گرم شدن آبگرمکن (A) منجر به افزایش تدریجی فشار می‌شود که ناشی از گسترش هوای محفوظ شده و فشار بخار آب گرم شده است. وقتی فشار به حدی بالا برسد که آب را از طریق قیف به سمت قهوه خردشده بفشارد، قهوه شروع به ریختن در بخش بالایی می‌کند (C).

وقتی بخش پایینی تقریباً خالی است، حباب‌های بخار با آب جاری به هم مخلوط می‌شوند و صدای غروری مشخصاتی ایجاد می‌شود که نشانه می‌دهد تهیه قهوه باید متوقف شود. ناورینی و همکاران این مرحله را "مرحله استرومبولی" تهیه قهوه می‌نامند که به مخلوطی از بخار بسیار گرم و آب برای عبور از قهوه منجر می‌شود و باعث استخراج بیش از حد سریع و ورود طعم‌های نامطلوب می‌شود.

برخلاف یک قهوه‌ساز استاندارد، قهوه‌ساز موکاپات قهوه تهیه شده را به طور معکوس از طریق قهوه خردشده به عقب نمی‌فرستد.

فانل با پودر قهوه

دم متوسط

لایه کرم تشکیل شده

نگهداری

قهوه‌سازهای موکاپات نیاز به تعویض دوره‌ای سیلیکون لاستیکی، تمیزکردن فیلتر جداشدنی آن و بررسی عدم بلاک شدن سوپاپ ایمنی دارند. تمامی قسمت‌های قهوه‌ساز باید با استفاده از یک مایع ظرفشویی ملایم به صورت دستی شسته شوند، زیرا قهوه‌سازهای آلومینیومی قابلیت قرار گرفتن در ماشین ظرفشویی را ندارند.

تفاوت موکاپات با دستگاه اسپرسوساز

یکی از پرسش‌های رایج، تفاوت میان قهوه تهیه‌شده با موکاپات و اسپرسوساز برقی است. اگرچه هر دو دستگاه قهوه‌ای غلیظ تولید می‌کنند، اما چند تفاوت مهم دارند:

• فشار آب: اسپرسوسازهای برقی با فشار ۹ بار کار می‌کنند، اما موکاپات تنها حدود ۱.۵ بار فشار دارد. در نتیجه، کرمای روی قهوه در اسپرسوساز بیشتر و غلیظ‌تر است.

• مدت زمان عصاره‌گیری: اسپرسوساز سریع‌تر عمل می‌کند. موکاپات به ۴ تا ۷ دقیقه زمان نیاز دارد.

• مزه قهوه: قهوه موکاپات کمی تلخ‌تر و سنگین‌تر است و نت‌های خاکی بیشتری دارد، در حالی که قهوه اسپرسو پیچیدگی عطری و طعمی بیشتری دارد.

مزایای استفاده از موکاپات

• قیمت مقرون‌به‌صرفه: نسبت به دستگاه‌های اسپرسوساز، موکاپات بسیار ارزان‌تر است.

• عدم نیاز به برق: این ویژگی برای کمپینگ یا سفر بسیار مفید است.

• طول عمر بالا: اگر از جنس استیل ضدزنگ باشد، دوام بالایی دارد.

• سهولت در استفاده: کافی است کمی آب و پودر قهوه داشته باشید تا قهوه آماده شود.

چه نوع قهوه‌ای برای موکاپات مناسب است؟

برای موکاپات باید از قهوه‌ای با درجه آسیاب متوسط به سمت ریز (نه به نرمی اسپرسو) استفاده کرد. ترکیب‌های قهوه‌ای که شامل روبوستا هستند، گزینه خوبی برای ایجاد فوم و طعم قوی‌تر در موکاپات محسوب می‌شوند. در فروشگاه اینترنتی جمال کافه، می‌توانید بهترین ترکیب‌های قهوه مخصوص موکاپات را تهیه کنید.

مراحل تهیه قهوه با موکاپات

1. مخزن پایین را تا زیر سوپاپ با آب سرد پر کنید.

2. فیلتر را روی آن قرار داده و پودر قهوه را بدون فشار زیاد در آن بریزید.

3. مخزن بالا را ببندید و موکاپات را روی شعله ملایم قرار دهید.

4. بعد از چند دقیقه، صدای خاصی می‌شنوید و قهوه از لوله‌ی وسطی وارد مخزن بالا می‌شود.

5. وقتی صدای قل‌قل قطع شد، قهوه آماده است.

                                                                         نحوه آماده شدن قهوه در موکاپات: 19 ثانیه     

آیا موکاپات قهوه اسپرسو درست می‌کند؟

پاسخ هم بله است و هم خیر. اگرچه قهوه‌ی موکاپات شبیه اسپرسو است (به دلیل غلظت بالا)، اما به دلیل فشار پایین‌تر، کرما ندارد و کمی متفاوت است. با این حال، بسیاری از افراد از آن برای تهیه لاته، کاپوچینو یا حتی نوشیدن مستقیم استفاده می‌کنند.

کدام جنس موکاپات بهتر است؟

• آلومینیومی: سبک، ارزان‌تر و کلاسیک، اما ممکن است در طول زمان لکه‌دار شود.

• استیل ضدزنگ (استنلس استیل): مقاوم‌تر، بادوام‌تر و مناسب برای استفاده روی اجاق القایی (induction).

برای کسانی که موکاپاتی بادوام و باکیفیت می‌خواهند، مدل‌های استیل پیشنهاد می‌شود. در فروشگاه جمال کافه، می‌توانید انواع موکاپات استیل و آلومینیومی را با قیمت مناسب و ارسال سریع تهیه کنید.

مهاجرت آلومینیوم

پتانسیل برای ایجاد میزان سمی آلومینیوم به دلیل تهیه نوشیدنی‌های اسیدی در قابلمه‌های آلومینیومی به صورت علمی مورد بررسی قرار گرفته است و به عنوان "قابل اهمیت نبودن" تعیین شده است - که کمتر از ۱٪ از سطح مصرف هفتگی کل توصیه شده پس از استفاده از یک قابلمه جدید است. پس از استفاده معمولی، میزان مهاجرت به حداکثر حد زیر ۴٪ پس از شستشوی ماشین ظرفشویی افزایش می‌یابد، که منجر به توصیه قوی عدم استفاده از ماشین ظرفشویی می‌شود.

اندازه قهوه ساز

موکاپات به اندازه‌های مختلفی براساس تعداد فنجان‌های قهوه اسپرسو ۵۰ میلی‌لیتری (۲ انس مایع انگلیسی؛ ۲ انس مایع آمریکایی) که تولید می‌کنند، موجود است. جدول زیر اندازه‌های استاندارد برای مدل Bialetti Moka Express را نشان می‌دهد.

بیلتی "موکا اکسپرس"

ویژگی‌های  موکاپات

همه طعم قهوه تهیه شده به طور قابل توجهی به نوع دانه، درجه آب‌میوه، نرمی آسیاب، پروفایل آب و درجه حرارت استفاده شده وابسته است. قهوه‌ساز موکا نیز مستثنی نیست.

گاهی قهوه‌سازهای موکا به عنوان سازندگان اسپرسوی روی شواهد معرفی می‌شوند. با این حال، قهوه موکا با فشارهای نسبتاً پایین ۱ تا ۲ بار (۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوپاسکال) استخراج می‌شود، در حالی که استانداردهای قهوه اسپرسو فشار ۹ بار (۹۰۰ کیلوپاسکال) را مشخص می‌کنند. بنابراین، قهوه موکاپات به عنوان اسپرسو تلقی نمی‌شود و ویژگی‌های طعمی متفاوتی دارد

.

مدلهای متفاوت موکاپات بیلتی

آبشار قهوه 2 فنجانی موکاپات

تغییرات و برندها

از جمله تغییراتی که در طراحی قابلمه موکا انجام شده است، تغییراتی جهت افزایش سرعت تهیه قهوه، تولید کف بادوام و امکان استفاده از مایکروویو می‌باشد.

برای افزایش سرعت تهیه قهوه، یک سوپاپ وزن‌دار به نام کریماتور یا کریماونت به عنوان یک تنظیم‌کننده فشار به بالای نازل افزوده شده است که به فشار داخل مخزن آب اجازه می‌دهد که به طریقی مشابه با قابلمه فشاری، فشار داخل آن افزایش یابد. در این روش به دلیل کاهش زیاد بخار، فشار به سرعت بیشتری افزایش می‌یابد و در زمان کمتری به سطح مورد نیاز برای خروج آب از طریق قهوه خرد شده می‌رسد. نتیجه این است که قهوه با فشار و دمای بالاتری نسبت به قابلمه معمولی تهیه می‌شود، که آن را شبیه‌تر به اسپرسو و با کف بادوام بیشتری می‌کند. یک تغییر دیگر امکان ایجاد کف بادوام و مخلوط کردن شیر با قهوه در حین تهیه آن را فراهم می‌کند.

موکاپات چند کاپ بخریم؟

موکاپات‌ها در اندازه‌های مختلف (۱ کاپ،۲ کاپ، ۳ کاپ، ۶ کاپ، ۹ کاپ و ۱۲ کاپ) تولید می‌شوند. منظور از "کاپ" در اینجا فنجان‌های کوچک اسپرسو است. برای مثال:

• موکاپات ۳ کاپ مناسب یک یا دو نفر است.

• موکاپات ۶ کاپ مناسب خانواده یا مصرف بیشتر روزانه است.

اگر نمی‌دانید کدام مدل برایتان مناسب است، می‌توانید در سایت جمال کافه مشخصات دقیق هر مدل را ببینید و انتخاب کنید.

اگر به دنبال راهی ساده، سریع و اقتصادی برای لذت‌بردن از قهوه غلیظ هستید، موکاپات انتخاب مناسبی است. با رعایت نکات استفاده و انتخاب قهوه مناسب، می‌توانید هر روز در خانه طعمی نزدیک به اسپرسو را تجربه کنید. برای خرید موکاپات اصل، قهوه مخصوص و لوازم جانبی آن، همین حالا به فروشگاه آنلاین جمال کافه سر بزنی